ΝΑΤΟ: Ετοιμάζει ακόμα πιο ενεργή εμπλοκή στη Μεσόγειο

Με προϊστορία και... δυσοίωνο μέλλον

Οπωσδήποτε η υπόθεση δεν είναι καινούργια, κάθε άλλο, και αναδεικνύει το βάθος των ΝΑΤΟικών σχεδιασμών αλλά και ότι η περιοχή βρίσκεται σταθερά στο επίκεντρο των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών. Το ΝΑΤΟ άλλωστε ήδη από το 1994 εγκαινίασε το λεγόμενο «Μεσογειακό Διάλογο» (ΜΔ), ο οποίος περιλαμβάνει έξι «μετριοπαθή», όπως τα χαρακτηρίζουν, μουσουλμανικά κράτη, Αλγερία, Αίγυπτο, Ιορδανία, Μαυριτανία, Μαρόκο, Τυνησία, αλλά και το Ισραήλ.

Σε κάθε περίπτωση βέβαια οι ΝΑΤΟικοί σχεδιασμοί όχι μόνο έχουν «αναβαθμιστεί» συν τω χρόνω, αλλά δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι έχουν μπει σε νέα φάση, με την όξυνση των ιμπεριαλιστικών ανταγωνισμών να ανάβει τη φωτιά του ιμπεριαλιστικού πολέμου, σε όλη τη Μ. Ανατολή και τη Β. Αφρική.

Όλα βέβαια στην προσπάθεια περιορισμού της επιρροής άλλων ιμπεριαλιστικών κέντρων, όπως η Ρωσία και η Κίνα, ή περιφερειακών δυνάμεων, όπως το Ιράν, ειδικά στη ΝΑ Μεσόγειο, την οποία ανώτατες στρατιωτικές πηγές, εδώ, χαρακτηρίζουν τη σημαντικότερη, σήμερα, γεωστρατηγικά θαλάσσια ζώνη του πλανήτη, με βάση τη διακίνηση όγκου εμπορευμάτων, τις πλουτοπαραγωγικές πηγές που κρύβει και τη συνακόλουθη συγκέντρωση ισχυρών πολεμικών μέσων από μια σειρά ισχυρών καπιταλιστικών κρατών.

Ως προς αυτό χαρακτηριστικά είναι όσα έλεγε, στις αρχές Ιούνη, ο A. Γ. Μίτσελ, υφυπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ για Ευρωπαϊκές και Ευρασιατικές Υποθέσεις, σε ομιλία του στο αμερικανικό ίδρυμα Heritage Foundation, στην Ουάσιγκτον. Ο Μίτσελ εστίασε στη σημασία της Ανατολικής Μεσογείου και την ανάγκη να μείνει «υπό δυτική επιρροή», θεωρώντας αναγκαίο να αντιμετωπιστούν η ρωσική δραστηριότητα στη Μεσόγειο, αλλά και η «δυναμική» πλέον παρουσία της Κίνας, που, όπως είπε, με το σχέδιο «One Belt/One Road», έχει μετατρέψει τις συνοριακές ζώνες του ΝΑΤΟ στη ΝΑ Ευρώπη σε μια «νέα παιδική χαρά» για τα συμφέροντά της, μιλώντας για τα χαρακτηριστικά της πλέον ως μιας παγκόσμιας δύναμης, όχι μόνο οικονομικά αλλά και στρατιωτικά, με τη ναυτική της βάση στο Τζιμπουτί στο Κέρας της Αφρικής κ.ά. Εξ ου και έβαλε θέμα ότι η Σύνοδος Κορυφής του ΝΑΤΟ, τον Ιούλη, πρέπει να καταλήξει σε μια συμφωνία ώστε «να στραφεί το ενδιαφέρον του ΝΑΤΟ στη νότια πτέρυγά του».

Κομμάτι της «Στρατηγικής Αντίληψης» της λυκοσυμμαχίας

Βασικό κομμάτι και «όχημα» των ΝΑΤΟικών σχεδιασμών στην περιοχή είναι ο προαναφερόμενος «Μεσογειακός Διάλογος», ο οποίος επισήμως έχει κεντρικούς πολιτικούς στόχους: «Να συνεισφέρει στην περιφερειακή ασφάλεια και σταθερότητα. Να επιτύχει καλύτερη αμοιβαία κατανόηση. Να διαλύσει τυχόν παρανοήσεις σχετικά με το ΝΑΤΟ μεταξύ των χωρών του Διαλόγου».

Εξάλλου, δεν περνά απαρατήρητο ότι οι χώρες - εταίροι του ΜΔ κλήθηκαν να συμμετάσχουν στη σύνταξη της «Στρατηγικής Αντίληψης» του ΝΑΤΟ, η οποία αναθεωρήθηκε στη Σύνοδο Κορυφής στη Λισαβόνα το Νοέμβρη του 2011, η οποία προσδιορίζει τη «συνεργατική ασφάλεια» («cooperative security») ως μία από τις βασικές προτεραιότητες της λυκοσυμμαχίας.

Η Στρατηγική αναφέρεται συγκεκριμένα στο ΜΔ, δηλώνοντας: «Είμαστε σταθερά προσηλωμένοι στην ανάπτυξη φιλικών και συνεργατικών σχέσεων με όλες τις χώρες της Μεσογείου και σκοπεύουμε να αναπτύξουμε περαιτέρω τον ΜΔ τα επόμενα χρόνια. Θα επιδιώξουμε να εμβαθύνουμε τη συνεργασία με τα σημερινά μέλη του ΜΔ και να είμαστε ανοιχτοί στην ένταξη στον ΜΔ άλλων χωρών της περιοχής».

Εντατικοποίηση της στρατιωτικής συνεργασίας βάσει «Προγράμματος Εργασίας»

Σε θεσμικό επίπεδο, και κατόπιν απόφασης που πάρθηκε στη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ το 2004 στην Κωνσταντινούπολη, προς ενδυνάμωση της συνεργασίας ΝΑΤΟ - χωρών του ΜΔ, κάθε χρόνο καταρτίζεται ένα ετήσιο «Πρόγραμμα Εργασίας» που περιλαμβάνει σεμινάρια, εργαστήρια και άλλες «πρακτικές δραστηριότητες στους τομείς του εκσυγχρονισμού των Ενόπλων Δυνάμεων, της κατάρτισης σχεδίων έκτακτης ανάγκης για τους πολίτες, της διαχείρισης κρίσεων, της ασφάλειας των συνόρων, των φορητών όπλων και του ελαφρού οπλισμού, της δημόσιας διπλωματίας, της επιστημονικής και περιβαλλοντικής συνεργασίας», όπως επίσης σεμινάρια και «δραστηριότητες», «σχετικά με την τρομοκρατία και τον πολλαπλασιασμό των όπλων μαζικής καταστροφής».

Υπάρχει επίσης η «στρατιωτική διάσταση» του Προγράμματος, που περιλαμβάνει προσκλήσεις προς τις χώρες του ΜΔ να παρακολουθούν, και σε ορισμένες περιπτώσεις να συμμετέχουν σε στρατιωτικές ασκήσεις του NATO, στελέχη τους να παρακολουθούν ΝΑΤΟικά σχολεία και σχολές. Το στρατιωτικό πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης επισκέψεις στα λιμάνια των 7 χωρών του ΜΔ, από τα πολεμικά πλοία των Μόνιμων Ναυτικών Δυνάμεων του ΝΑΤΟ (όπως η SNMG2 που περιπολεί σε Αιγαίο και Μαύρη Θάλασσα, με επίκεντρο το Αιγαίο), επισκέψεις εμπειρογνωμόνων του ΝΑΤΟ για την αξιολόγηση των δυνατοτήτων των Ενόπλων Δυνάμεων των 7, κ.ά.

Στο πέρας αυτών των χρόνων, και σε άλλη μια απόδειξη του ολοένα και μεγαλύτερου ενδιαφέροντος που επιδεικνύει το ΝΑΤΟ για το «νότιο μέτωπο», το «Πρόγραμμα Εργασίας» του ΜΔ επεκτάθηκε σε πάνω από 30 τομείς «συνεργασίας», εκτινασσόμενο από 100 «δραστηριότητες και γεγονότα» το 2004, σε πάνω από 700 το 2011.

Σήμερα, μάλιστα, οι ίδιοι οι ΝΑΤΟικοί υπολογίζουν ότι πλέον ο ΜΔ είναι «κατά βάση στρατιωτικός» εφόσον το 85% των «δραστηριοτήτων» του είναι τέτοιας φύσης, και μόνο ένα μικρό κομμάτι έχει μείνει για θέματα δημόσιας διπλωματίας, «διαχείρισης κρίσεων» κ.λπ., που πάλι βέβαια αφορά την προώθηση των ιμπεριαλιστικών σχεδιασμών.

«Κόμβος για το Νότο» με κάθε λογής προσχήματα

Ιδιαίτερες πτυχές του ΜΔ είναι το Εταιρικό Σχέδιο Δράσης κατά της Τρομοκρατίας, που αποσκοπεί ακριβώς «στην ενίσχυση της ικανότητας του ΝΑΤΟ να εργάζεται αποτελεσματικά με τους εταίρους του ΜΔ στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας», όπως και το ειδικό Σχέδιο Δράσης, που στόχο έχει «τη βελτίωση της ετοιμότητας των πολιτών έναντι των επιθέσεων ΧΒΡΠ (Χημικός, Βιολογικός Ραδιολογικός Πόλεμος) κατά του πληθυσμού και των υποδομών ζωτικής σημασίας».

Σημειωτέον, καθώς η τρομοκρατία και οι λεγόμενες ασύμμετρες απειλές είναι ψηλά στην ατζέντα του ΝΑΤΟ και των κυβερνήσεων των κρατών - μελών και των εταίρων του, το Σεπτέμβρη του 2017 εγκαινιάστηκε στο ΝΑΤΟικό στρατηγείο στη Νάπολη της Ιταλίας το «Hub for the South» («Κόμβος για το Νότο»), κέντρο συλλογής και επεξεργασίας πληροφοριών της νότιας πτέρυγας της λυκοσυμμαχίας.

Το θέμα είχε συζητηθεί ήδη από τη Σύνοδο Κορυφής του ΝΑΤΟ στη Βαρσοβία το 2016, και ακολούθως η ελληνική κυβέρνηση φέρεται να κατέθεσε προτάσεις τόσο για τη φιλοξενία του κέντρου, με έδρα την Κρήτη (όπου σωρεύονται η μια πάνω στην άλλη οι αμερικανοΝΑΤΟικές δομές και υποδομές) όσο και για το πρέπον πλαίσιο λειτουργίας του, σε ό,τι αφορά τη συγκέντρωση, διαχείριση, ανταλλαγή και διάχυση στα κράτη - μέλη πληροφοριών πάνω σε ζητήματα τρομοκρατίας και ασύμμετρων απειλών.

Τελικά, η λειτουργία του «Ηub» ήρθε με απόφαση της Συνόδου των υπουργών Αμυνας του ΝΑΤΟ το Φλεβάρη του 2017. Επισήμως εστιάζει «σε ποικίλα σημερινά και δυνητικά ζητήματα που περιλαμβάνουν την αποσταθεροποίηση, την πιθανή τρομοκρατία, τη ριζοσπαστικοποίηση, τη μετανάστευση και περιβαλλοντικά ζητήματα. Ρόλος του νέου κέντρου είναι επίσης να συντονίζει και να συνεργάζεται με οργανισμούς εκτός των ΝΑΤΟικών και των εθνικών στρατιωτικών δομών, καθώς επικεντρώνεται στις νότιες περιοχές ώστε να συμπεριλάβει τη Μέση Ανατολή, τη Βόρεια Αφρική και το Σαχέλ, την υποσαχάρια Αφρική και τις παρακείμενες περιοχές, τα ύδατα και τον εναέριο χώρο».

Σε συντονισμό με την ΕΕ

Τέλος, δεν περνά απαρατήρητο ότι βασικό σκέλος της συνεργασίας μεταξύ ΝΑΤΟ και ΕΕ είναι ακριβώς η Μεσόγειος, με το συντονισμό των μέσων (πλοίων, υποβρυχίων και αεροσκαφών) των δύο πλευρών που μετέχουν στις επιχειρήσεις τους «Sea Guardian» και «Sophia», αντίστοιχα.

Οπως, επίσης, η προαναφερόμενη ΝΑΤΟική αρμάδα SNMG2 έκανε έδρα των επιχειρήσεών της στη Μεσόγειο το Αιγαίο, με πρόσχημα τη διαχείριση των προσφυγικών ροών, σε στενή συνεργασία με την ευρωενωσιακή υπηρεσία Frontex, αναδεικνύοντας και έτσι ότι το Προσφυγικό αποτελεί γι' αυτούς πρόσχημα υλοποίησης των πιο επικίνδυνων για τους λαούς σχεδιασμών εν μέσω κλιμακούμενων ιμπεριαλιστικών αντιπαραθέσεων.

Ριζοσπάστης